Thursday, November 25, 2021

7 Daily Habits That Harm Your Brain 🧠.


7 Daily Habits That Harm Your  Brain 🧠. 




Your brain is the control center for all activities in your body. It regulates your breathing, heartbeat, and many more vital activities.

Yet, most people harm their brains every single day. And most of the time, they’re not even aware of it.

In this post, I’m not going to cover obviously brain-damaging activities like smoking or excessive drinking. Instead, we’ll debunk some of the more subtle habits that might be harming your brain in your daily life.

Doing *Nothing*

One of the most underrated ways you might be harming your brains is by not using it.

Think of your brain like a muscle: If you don’t use it, you’ll lose it.

Your brain is designed to think. Challenging thoughts, new skills, different languages, interesting conversations, reading, new experiences, or even puzzles and crosswords can help stimulate your brain and develop neuroplasticity, which refers to the brain’s ability to adapt.

Like any muscle, your brain needs to be used and flexed to stay in shape.

What to do:

Research proves that brain exercises have a positive effect on our cognitive abilities. So, what are you waiting for? Ask yourself what you could do this week to train your brain.

What about reading a new book on a topic you’re not familiar with? Or signing up for that French or Spanish class you always wanted to visit?

What’s one thing that sounds a little bit scary but still tempting? Find it out and make a plan to get started as soon as possible.

Our biggest enemies

Bad news: Your favorite companion is your worst enemy.

Good news: You can defeat him.

I’m talking about your screens. Your phone, laptop, tablet,… they’re all designed to make you stay glued to your screen. But what’s good for social media giants like Facebook is deadly for your brain health.

If your eyes start to hurt and feel dry while staring at your screens, you know you should stop and take a break. Yet, the problem is that we‘re mostly not even aware of these obvious signs.

Instead, we keep scrolling because the Instagram feed looks tempting or because we think we need to reply to one more email.

Yet, studies show a direct link between screentime and depression. And it’s no wonder because most of the content we consume online is negative and harms our wellbeing.

First, we face mental overstimulation.

Second, our eyes hurt.

Third, most media and negative news harm our emotions and negatively impact our thinking.

And if that’s still not enough reasons to curb down your screen time, studies also show that too much screen time impairs brain structure and function.

What to do:

You don’t have to avoid social media or technology altogether. It’s just about setting healthy boundaries and making sure you control your media consumption, not the other way around.

Most smartphones allow you to track your screen time to see how much time you spend using your device.

According to TechJury, the average American spends 5.4 hours per day on his phone.

Just imagine what you could do, create, or learn if you had an additional five hours each day.

For the next few days, analyze your screen usage and ask yourself how you could minimize it, so you have more time to invest in meaningful activities.

Please don’t remain seated

Even though seating feels like one of the most natural activities, it can have dangerous effects on our mental and physical health.

We often forget that we were built to stand upright and ignore that an inactive lifestyle comes at high costs, such as heart disease, obesity, depression, or dementia.

Yet, a study found that a sedentary lifestyle also has negative effects on our brains. For example, it negatively influences our memory.

There’s nothing wrong with taking some time off and chilling on your beloved couch. However, the problem is that millions of people across the globe are victims of a sedentary lifestyle.

We all know how uncomfortable a stiff neck, lower back pain, or tension in our shoulders can feel like. Yet, we often fail to avoid these painful experiences because sitting feels normal.

What to do:

Beating your sedentary lifestyle is mostly about incorporating daily activity into your life.

It’s not about exercising like crazy and running marathons but about getting up for a few minutes, taking short walks, and standing upright.

According to research, even high levels of physical activity and exercise can’t offset the harmful effects of sitting for extended periods. This might sound frustrating, but it’s actually good news because it means you can significantly shape your (brain) health through small, daily changes.

Sometimes, adding more daily activity to your life can be about tricking yourself. E.g., set a timer on your phone that reminds you to stand up and walk around every 30–50 minutes.

Or use small cups for water or coffee, so you have to get up more frequently to refill.

On top of those small daily changes, pick activities you genuinely enjoy and include them in your weekly schedule. Join a dancing class, sign up for the local yoga club, or whatever else you enjoy doing.

Life is sweeter when you eat less sugar

According to Fernando Gomes Pinilla, professor of neurosurgery at UCLA, what you eat affects how you think.

Research also proves that a high-sugar diet slows down our brains and hampers memory and learning.

Most of the time, sugar cravings are a natural reaction to stress. As soon as we’re overwhelmed, we feel the need for more energy, and the easiest way to get that instant push is through sugar.

And that’s exactly what most junk food delivers: Minimal nutrients, maximum amounts of sugar, and salt. That way, we’re quickly satisfied yet feel hungry again quite soon.

The problem is that malnutrition doesn’t only harm your waistline but also slows down brain development.

Even though our brains only make up 2% of our body weight, they use 20% of the resources. That’s why the food you consume has such a huge effect on your thinking and decision-making.

What to do:

Instead of cutting out sugary drinks and foods, try to replace them with alternatives that positively affect your (brain) health.

Berries, whole grains, nuts, and green leafy vegetables are just a few of those examples.

Opt for whole food meals that consist of nutritious veggies and high-quality protein sources whenever possible.

If you crave sweets with your cup of coffee, opt for a piece of dark chocolate without added sugar. I know it doesn’t taste the same as your favorite chocolate bar, but it satisfies your cravings and is good for your brain, so it’s worth trying.

Also, don’t cut back on healthy fats and omega-rich foods such as nuts and seeds. According to the UCLA study, adding omega-3 fatty acids can even help minimize the damage caused by high sugar consumption.

And last but not least, make sure to drink enough water.

If you’re dehydrated, your body won’t be able to perform at its best, and you’ll struggle to stay focused or memorize important things — even if you’re mostly eating healthy foods.

Your Facebook friends don’t count

According to the Harvard Study of Adult Development, good relationships keep us happy and healthy.

As humans, we’re wired for genuine social interactions. Yet, the problem is that we often try to substitute those genuine relationships through Facebook friends and likes on our Instagram photos. And even though those give us an instant adrenaline rush, they don’t give us a real sense of connection.

The same is true when you’re surrounded by hundreds of people you don’t genuinely feel connected to.

Loneliness isn’t about being alone. It’s about the quality of your relationships.

Research proves that a lack of high-quality social contacts can indeed lead to mental and physical health issues. Human interactions can make or break our brain health, and digital communication can’t replace the value of face-to-face interactions.

What to do:

The quality of your relationships and social interactions has a significant impact on your brain health and the overall quality of your life.

In day-to-day life, your to-do list might often seem more important than spending time with your loved ones, but in the long run, you’ll be better off choosing humans over computers.

A 2007 study by the University of Michigan found that even a ten-minute face-to-face conversation per day can improve memory and cognition. Oscar Ybarra, the lead author of the study, even states that socializing is as effective as more traditional kinds of mental exercise.

You don’t do enough of this

When was the last time you didn’t sleep well but felt great and performed at your best?

Let me guess: That’s never been the case.

We all know that a bad night’s sleep leads to a lack of focus, harms our attention span, and negatively influences our mood.

Even though sleep is a vital part of our lives, we often view it as a necessary evil. In our productivity-driven world, many people try to cut down on sleep to have more time to work. Yet, the consequences of sleep deprivation are fatal and can range from dementia,

In the worst case, lack of sleep can lead to loss of brain cells, early memory loss, or even Alzheimers. These effects may slow down your thinking, impair your memory, and hinder learning. Research even shows that sleep deprivation might shrink your brain.

When you sleep, your brain gets a chance to recover and process what you’ve learned and experienced throughout the day.

What to do:

How well and how much you sleep can have a great impact on your brain health and memory. Most people need seven to eight hours of sleep to feel and perform at their best.

However, it’s also important to take care of the quality of your sleep.

One way to get more high-quality sleep is by having regular sleeping hours and going to bed at the same time.

Ideally, you’d also have a little bedtime ritual that helps you calm down and relax at least an hour before going to bed.

Don’t let music damage your brain

Another underrated way you might be harming your brain every day is through loud noises, especially through your headphones.

30 minutes of loud music (or any other kind of noise) are enough to damage your hearing permanently. But what’s worse is that research proves hearing loss is linked to brain problems and cognitive decline.

If you’re living in a big city, you might be exposed to loud noises anyway. In that case, it’s even more important to take well care of your ears.

What to do:

I know it’s tempting to plug in your earphones and say goodbye to the real world. I’m using headphones for multiple hours per day, especially while working and exercising.

Yet, I make sure the volume is adjusted, so it doesn’t hurt me in the long run.

Whenever you use earphones for long periods, make sure to check the volume of your devices regularly.

Most of the time, we get used to the loud noise, so it doesn’t even feel loud anymore — that’s when it gets really dangerous because we end up harming our hearing without being aware of it.

Put your headphones off at least once per hour to check the noise and adjust the volume.

Doing those regular checks helps you realize that the volume was higher than necessary because our ears naturally adapt to the noise.

Another quick check you can do is remove your headphones and hold them out in front of you at an arm’s length. If you can still hear the music clearly, it’s a sign to turn it down.

Final thoughts

Instead of loading your mind with negative stimuli and becoming a victim of subtle brain-damaging activities, view each day as a fresh opportunity to restart and nourish your brain.

Most of these habits can have serious long-term effects, yet, the good news is that they’re all easy to avoid, and you can start right now.


Citation: Written by Sinem Günel.


Abdikadir M. Abdullahi 

Friday, November 19, 2021

Diabetic foot ulcer treatment and its avoidance.

 

Diabetic foot ulcer treatment and its avoidance.





Diabetic foot ulcer treatment and its avoidance 


Individuals with diabetes are inclined to foot issues that create because of delayed times of high glucose levels. Diabetic neuropathy and fringe vascular illness are the two principle foot issues that happen, and both can have genuine entanglements. 


Recognizing side effects and determination 


One of the primary indications of a foot ulcer is seepage from your foot that may stain your socks or break out in your shoe. Surprising enlarging, bothering, redness, and smells from one or the two feet are likewise normal early manifestations. 


The most noticeable indication of a genuine foot ulcer is dark tissue (called eschar) encompassing the ulcer. This structures due to a shortfall of solid blood stream to the space around the ulcer. 


Halfway or complete gangrene, which alludes to tissue passing because of contaminations, can show up around the ulcer. For this situation, smelly release, torment, and deadness can happen. 


Indications of foot ulcers are not generally self-evident. In some cases, you wont even show manifestations of ulcers until the ulcer has become tainted. 


Chat with your primary care physician if you start to see any skin staining, particularly tissue that has become dark, or feel any aggravation around a space that seems callused or bothered. 


Your primary care physician will probably distinguish the earnestness of your ulcer on a size of 0 to 5 utilizing the Wagner Ulcer Classification System: 


0: no open sores; may have recuperated injury 


1: shallow ulcer without infiltration to more profound layers 


2: more profound ulcer, arriving at ligament, bone, or joint case 


3: more profound tissues required, with ulcer, osteomyelitis, or tendonitis 


4: gangrene in a part of forefoot or impact point 


5: broad gangrenous inclusion of the whole foot 


Reasons for diabetic foot ulcers 


Ulcers in individuals with diabetes are most ordinarily brought about by: 


• helpless course 


• high glucose (hyperglycemia) 


• nerve harm 


• aggravated or injured feet 


Helpless blood dissemination is a type of vascular illness wherein blood doesnt stream to your feet productively. Helpless flow can likewise make it more hard for ulcers to mend. 


High glucose levels can slow the recuperating system of a contaminated foot ulcer, so glucose the board is basic. Individuals with type 2 diabetes and different sicknesses frequently make some harder memories fending off diseases from ulcers. 


Nerve harm is a drawn out impact and can prompt a deficiency of feeling in your feet. Harmed nerves can feel shivery and difficult. Nerve harm lessens affectability to foot agony and results in easy injuries that can cause ulcers. 


Ulcers can be recognized by waste from the impacted region and at times an observable irregularity that isnt consistently excruciating. 


Hazard factors for diabetic foot ulcers 


All individuals with diabetes are in danger for foot ulcers, which can have numerous causes. A few variables can build the danger of foot ulcers, including: 


• ineffectively fitted or low quality shoes 


• helpless cleanliness (not washing routinely or completely or not drying the feet well subsequent to washing) 


• ill-advised managing of toenails 


• liquor utilization 


• eye infection from diabetes 


• coronary illness 


• kidney infection 


• corpulence 


• tobacco use (represses blood course) 


• Diabetic foot ulcers are likewise generally normal in more seasoned men. 


Treating diabetic foot ulcers 


Stay off your feet to keep torment from ulcers. This is canceled stacking, and its accommodating for all types of diabetic foot ulcers. Tension from strolling can aggravate a disease and a ulcer extend. 


Your primary care physician might prescribe wearing specific things to secure your feet: 


• shoes intended for individuals with diabetes projects .


• foot supports 


• pressure wraps 


• shoe supplements to forestall corns and calluses 


Specialists can eliminate foot ulcers with a debridement, the evacuation of dead skin or unfamiliar items that might have caused the ulcer. 


A contamination is a genuine intricacy of a foot ulcer and requires prompt treatment. Not all contaminations are dealt with the same way. 


Tissue encompassing the ulcer might be shipped off a lab to figure out which anti-infection will help. If your primary care physician presumes a genuine disease, they might arrange a X-beam to search for indications of bone contamination. 


• Disease of a foot ulcer can be forestalled with foot showers .


• cleaning the skin around a ulcer .


• keeping the ulcer dry with incessant dressing changes .


• chemical medicines .


• dressings containing calcium alginates to repress bacterial development .


         ■ Meds 


Your primary care physician might endorse anti-microbials, antiplatelets, or anticlotting prescriptions to treat your ulcer if the contamination advances even after preventive or antipressure medicines. 


A considerable lot of these anti-toxins assault Staphylococcus aureus,bacteria known to cause bacterial sicknesses, or - haemolytic Streptococcus, which is ordinarily found in your digestion tracts. 


Consult with your PCP about other medical issue you have that may build your danger of contaminations by these unsafe microscopic organisms, including HIV and liver issues. 


    ■ Surgeries 


Your PCP might suggest that you look for careful assistance for your ulcers. A specialist can assist with lightening tension around your ulcer by shaving down the bone or eliminating foot anomalies like bunions or hammertoes. 


You will probably not need a medical procedure on your ulcer. Notwithstanding, if no other treatment choice can assist your ulcer with recuperating, medical procedure can keep your ulcer from turning out to be more awful or prompting removal. 


Top of Form 


As per a 2017 audit article in the New England Journal of Medicine, the greater part of diabetic foot ulcers become tainted. Roughly 20% of moderate to serious foot contaminations in individuals with diabetes lead to removal. Preventive consideration is vital. 


Intently deal with your blood glucose, as your odds of diabetes entanglements stay low when your glucose is steady. You can likewise assist with forestalling foot issues by: 


• washing your feet consistently.


• keeping toenails sufficiently managed, however not very short .


• keeping your feet dry and saturated. 


• changing your socks as often as possible.


seeing a podiatrist for corn and callus evacuation 


• wearing appropriate fitting shoes.


Foot ulcers can return after theyve been dealt with. Scar tissue can become tainted if the region is disturbed once more, so your primary care physician might suggest you wear shoes uniquely intended for individuals with diabetes to keep ulcers from returning.

Sunday, October 3, 2021

SANJABIISHU MAXAY DAAWO U TAHAY?

 SANJABIISHU MAXAY DAAWO U TAHAY?




Sanjabiilku wuxuu ugu horreeyaa geedo daaweedyada, waxaana lagu isticmaalaa wadamo aad u badan, waxaana warbixin caafimaadkeed laga dhaxlay hindida iyo shiineeska oo weligood u adeegsan jiray in ay ku daaweeyaan xanuunno aan la soo koobi karin.


Laakiin cilmiga cusub, cilmibaarisyo dhowr ah oo lagu sameeyay  ayaa lagu ogaadey Faaiiidooyinkeeda.


● Waxaa la ogaaday in sanjabiilka uu alle ku abuuray 115 walxo oo faa'ido u leh caafimaadka laakiin waxaa ugu muhiimsan wax loo yaqaano "Gingerol" 


oo ka faa'ido badan daawooyin kiimiko ah oo hadda jira loona adeegsado xanuuno kala duwan in lagu daaweeyo.


Maadada Gingerol waaa maado sun-saare iyo caabuqdile xoog leh, waana xanuun baab'iye isku jiro!!!.


● Cudurka ugu horreeyo oo sanjabiilka daawo u yahay ama ka hortag loogu adeegsado waa wadna xanuunka iyo wadna howlgabka, 


wuxuu sanjabiilka, tuunta iyo basashaba siyaadiyaan qulqulka dhiiga,


 waxayna la mid tahay daawada "Asprin-ka" ee la siiyo dadka wadnaha ka xanuunsan,

 

 waxay kaloo awood siiyaa murqaha wadnaha maadaama uu daciifay, waxayna u shaqeysaa sida daawo loo yaqaano "Digoxin" oo wadnaha murqahiisa ka shaqaysiiso,

 

 Waxay kaloo waasicisaa howlbowlayaasha dhiiga qaado, waxayna qabataa daawooyinks wadnaha ee howshaas loo qaato oo loo yaqaano "Vasodilators", sidaas awgeed sanjabiilku wuxuu kulansaday faa'idada daawooyinkii loo wada qaadan jiray howlgabka wadnaha.


● Sanjabiilku wuxuu kaloo alle ku abuuray awood lalabo dajin iyo matag ka hortag, waana sababta loogula taliyo in haweenka ay adeegsadaan ku kotaroolidda wallaca,


 maadaama daawooyinka badanaa lalabada iyo mataga loo qaato uurka ay saamayn ku yeelan karaan uurjiifka, 

 

waxaa hooayda lagula taliyaa in ay isticmaasho sanjabiilka, waxaa jiro kaniiniyaal laga sameeyay sanjabiilka oo laga helo wadamada qaar, laakiin waxaad badalkooda isticmaali kartaa in sanjabiilka nooca qoyan aad biyo la dhigto, kadibna biyahaas aad cabto markii lalabo ku qabataba, 

sanjabiilka ha ruugin wuxuu kugu kicin karaa gaaska.


● Waxaa kaloo sanjabiilka loo adeegsadaa calool xanuunka, calool majiirka iyo dheefshiid xumada, iyadoo loo cabo sidii cabitaan oo kale, wuxuuna ka hortagaa laguna daweeyaa calool fadhiga, 


Dadka ka sheegto dheefshiid xumada, waxaa lagula taliyaa in ay toonta iyo sanjabiilka badsadaan, 


● Sanjabiilku wuxuu sare u qaadaa difaaca jirka isagoo firfircooni galiyo unuygyada difaaca jirka ka qayb qaato khaas ahaan kuwa "lymphocytes-ka" loo yaqaano oo howshuudu ka mid tahay la dagaallanka feyrasyada, sidaas darteed hergabka iyo wixii la mid ah, sanjabiilku aad buu wax uga taraa.


● Cilmibaaris lagu sameeyay awoodda antibiotic ahaan ee sanjabiilka waxaa lagu ogaaday inuu ka awood badan yahay daawooyinka ay ka mid yihiin: Ampicillin, Tetracycline iyo Chloramphenicol-ka, waxay dhakhaatiirtu dhahaan, haddii aad qalliin galaysid ama markaa qalliinka ka soo baxdid oo aad ka cabsi qabtid in aad infekshan ka qaadid meesha lagaa qalay, marso saliidda sanjabiilka, waxay ka awood badan tahay qallajiyayaasha la liqo, tani waxaa la mid ah oo badalkeeda isticmaali kartaa saliida dhaga-yaraha, 


● Sanjabiilku wuxuu leeyahay awood uu kaga takhallusi karo jeermiska fangaska loo yaqaano oo badanaa keeno caabuqyada maqaarka, waxuu sanjabiilka koobka u qaaday 29 daawo oo la barbardhigay awooda jeermis dilidda fangaska.


● Sanjabiilka qoyan wuxuu bogsiiyaa nabraha caloosha ku samaysma oo gaaska uu keeno, waxaana baaritaan lagu ogaaday arrintaan sanadkii 1980-kii, waliba waxaa waagaas lagu taliyay in lagu badalo daawo loo qaadan jiray laabjeexa oo loo yaqaano "Prevacid"


● Sanjabiilku waa xanuun baab'iye sida dhegayaraha oo kale, wuxuuna ku fiican yahay xanuunada ay neerfaha keenaan.


● Sanjabiilku wuxuu kaloo siyaadiyaa awooda hormoonka insulin-ka waxaana lagula taliyaa dadka qabo sokorowga nooca 2-aad, in ay badsadaan sanjabiilka si shaqada hormoonka naaquska ah u siyaado.l


Sanjabiilku waa geed siyaabo kala duwan loo adeegsan karo, qaab cabitaan, qaab cayriin, qaab saliid, qaab shaah, qaab budo iyo qaabab kalaba, intaba waxaa la ogaaday in watarkiisu uusan isbadalin.


Fadlan nagu soo biir si aad uga mid noqoto dadka ugu horeeya ee ka faaiidaysta talooyin caafimaad aan soogalino pageka #follow #like dheh mahadsanid 


Akhriste waxan rajaynayaa in aad wax badan ka faaiidays hadaba ha hilmaamin in aad sii gaadhsiiso asxabtaada iyo bulshada kale si ay uga faaiidaystan #SHEER dheh mahadsanid 

faafi oo gaarsii asxaabtaada fadlan 


Somalidoc


SHARE SHARE SHARE



Abdikadir M. Abdullahi 

Thursday, September 30, 2021

𝐌𝐚𝐱𝐚𝐲 𝐝𝐞𝐠 𝐝𝐞𝐠 𝐮𝐠𝐮 𝐝𝐡𝐢𝐧𝐭𝐚𝐚𝐧 𝐜𝐢𝐲𝐚𝐚𝐫𝐭𝐨𝐲𝐝𝐚.

 𝐌𝐚𝐱𝐚𝐲 𝐝𝐞𝐠 𝐝𝐞𝐠 𝐮𝐠𝐮 𝐝𝐡𝐢𝐧𝐭𝐚𝐚𝐧 𝐜𝐢𝐲𝐚𝐚𝐫𝐭𝐨𝐲𝐝𝐚?




Sanad walba waxa aynu aragnaa ama maqalnaa, qof si kediso ah u dhintay, ama mid isagoo suuxsan laga qaaday halkuu ku ciyaarayey, amaba goobta shaqada, qofkaas oo aan inta badan lagu ogeyn wax xanuun ah.


Haddaba aan iftiimino saddexda wax ee ugu caansan ee sababa Masiibadaan ku dhacda dadka qaar.


simple fainting ( suuxid sahlan ):- tani ma ahan mid halis badan,hase yeeshee waxay u baahantahay in la baaro waxa keenaya.

calaamadaha lagu yaqaan waxaa ka mid ah.

In inta aanu qofku suuxin dareemo:-

1. Diyaan madaxa ah

2. Indhaha oo humaag ku furmo ( bullured vision) iyo dhegaha oo qaylo uu ka dareemo.


3. Mudo aan 15daqiiqo ka badnayn in qofku kasoo kaco suuxiddi.

4. In qofku meesha kulul ama qubeyska kulul ku xanuunsado, gaar ahaan madax xanuun ku dareemo.


Daweynta:- kolka la ogaado in qofka xanuunkaan suuxida sahlan ah uu hayo, waxaa lagu daweeyaa:-

1. In uu ka fogaado cabbidda kafeega, in uu joogteeyo biyo badan oo uu cabbo.

Waa talooyin haddii qofka saan camal u xanuunsadaa uu raaco, ka hortegaya in aan suuxidaani ku soo noqoneyn, balse daweyn ma ahan.


Cardiac problem/ Cillad wadnaha ah.


Inta badan cilladda wadnaha waxaa la ogaado kolki qofku si kediso ah ku dhinto.

Balse calaamadaha sii sheegay in xanuunka qofku la suuxay ama u dhintay wadnaha yahay waxaa ka mid ah:-

1. In qofku xilliga jimicsiga/physical exercise uu dhaco(collapse) ama miyir doorsoomo.

2. In isagoo aan horay waxba xanuun isku ogeyn ama dareemeyn uu suuxo,amaba dhinto.

3. Ama in qofkaas waalidkiis si kediso ah wadnaha ugu dhinteen iyagoo yaryar.


Wadna xanuunku waa waxa ugu badan ee keena geerida kedisada ah, gaar ahaan xilli qofku ku jirey jimicsi, waxaana keenaya in aanu ogeyn ee awal wadnihiisu weynaadey, iyadoo inta badan ey keentay in qofka aabihiis ama hooyadiis xanuunkaan u dhinteen ama markaasba xanuunka la nool yihiin(Genetical).


Fiiro gaar ah: marka qofku saan u miyir doorsoomo waxaa la gudboon cidda la joogta in ay u fidiyaan gargaar degdeg ah, 1. In ay xabadka gacmaha kaga riixriixaan, afkana neef ka siiyaan 2. In ay wacaan gawaarida gargaarka deg-dega ah si loogu gudbiyo cisbataalka ugu dhow loolana tacaalo haddii uu noolyahay.


Seizure/qallal:- tani waa mid ka mid ah waxyaalaha sababa in qofku si kediso ah u suuxo,inta badanna ma sababto geeri.

Calaamadaha qallalka waxaa ka mid ah:-

1. déjà vu/in qofku waxa uu markaas u jeedo la noqdaan wax uu horay u arkay,ama meel ama shey kuu doono ha noqdee, kadibna qallalku saas ku bilowdo.


2. In uu bilaabo in gacmuhu gariir sameeyaan, markuu qofku xaaladaha qallalka ku jiro.

3. In marka qofku soo tooso diyaan iyo wareer farabadan dareemo.


Qallalku wuxuu ka mid yahay xanuunada dawada leh, oo lala tacaali karo,dad badan oo qaba ayaana ku suuxa jidadka,goobta shaqada, ama xilliga jimicsiga, waana wax u baahan gargaar degdeg ah.


Gunaanad:- qofkasta oo dareema wadna xanuun, ama waalidkiis mid ka mid ah u dhintay xanuunka wadnaha, ama kolka uu exercise/jimicsi sameeyo dareema calaamadaha aan kor kusoo xusnay wuxuu u baahanyahay in uu xaaladiisa caafimaad eego, gaar ahaan haddii uu yahay qof sameeya jimicsi awood badan u baahan ama waqti badan lagu jirayo.


Xasuusnow waxyaalaha keena in qofku koomo galo waxaa ka mid ah in sonkortu dhacda, gaar ahaan hadduu macaan qabey.

Xogtaan share dheh,si wacyigelinta caafimaadku kor ugu kacdo.

Mahadsanid.


Abdikadir M. Abdullahi 


Dr-Zarqawi Yusuf Guled.

Friday, September 24, 2021

Kala duwanaanshaha Delta miyuu beddelay astaamaha COVID-19?



 Kala duwanaanshaha Delta miyuu beddelay astaamaha COVID-19?


 Calaamado kala duwan oo ballaaran ayaa la xiriira kala duwanaanshaha Delta.  Garashada iyaga ayaa kaa caawin doonta inaad ogaato goorta la is -baarayo.  Waxaa sii dheer, sida khaldan ee ku saabsan tallaallada ay noo kala qaybiyeen, macluumaad cusub oo ku saabsan Long COVID ee carruurta iyo sida loo ogaado haddii masiibada ay saamaysay caafimaadkaaga maskaxda.


 Waxaa la sheegay marar badan in imaanshaha kala duwanaanshaha Delta ee coronavirus ay beddeshay dariiqa masiibada.  Way ka gudubtaa kala duwanaansho hore waxayna si dhakhso ah u noqotay kala duwanaanshaha guud ee adduunka oo dhan.  Sababtoo ah tallaaladu aad bay uga waxtar yar yihiin, in kasta oo ay weli waxtar leeyihiin, haddana waxay keentay baahida loo qabo tallaalada xoojinaya doodda.


 Daraasad cusub ayaa muujisay in astaamaha infakshanka soo bandhigaa ay sidoo kale isbeddeleen.  Sida laga soo xigtay Ururka Caafimaadka Adduunka, astaamaha ugu caansan ee COVID waa:



 Sida kala duwanaanshaha Delta uu u beddelay dariiqa COVID-19 masiibo


 1. Qufac cusub ama joogto ah


 2. Qandho ama heerkul sare


 3. Lumid xagga dareenka urinta ama dhadhanka


 4. Daal


 Laakiin natiijooyinka ka soo baxay Zoe COVID Symptom daraasad kaas oo la socda astaamaha malaayiin qof oo laga helay fayraska UK, labadaba si buuxda loo tallaalay iyo kuwa aan la tallaalinba, waxay muujineysaa in kuwa si buuxda loo tallaalay shanta astaamood ee ugu sarreeya ay yihiin  :


 1. Madax xanuun


 2. Sanka Daata


 3. hindhiso


 4. Cune xanuun


 5. Urta oo lunta


 Kuwa aan la tallaalin, shanta calaamadood ee ugu sarreeya waa:


 1. Madax xanuun


 2. Cune xanuun


 3. Sanka oo dareera


 4. Qandho


 5. Qufac joogto ah


 Haddii aan dooneyno inaan sii wadno tijaabinta iyo go'doominta shaqsiyaadka iyo xiriirkooda kuwaas oo laga yaabo inay leeyihiin COVID si ay gacan uga geystaan ​​maareynta faafitaankiisa, waxaa muhiim ah inaan aqoonsanno astaamaha ballaaran ee ay soo bandhigi karto si dad badan u ogaadaan goorta ay naftooda u hormarin lahaayeen baaritaanka.  Xilliga xogta dhabta ah ee adduunka aan weligeed la heli karin oo ku-shaqayntu aysan ahayn mid deg-deg ah, waa furaha in waddamadu aqoonsadaan tan oo ay ballaariyaan shuruudaha imtixaankooda.


 Warbixinta Horumarka: Maxay tallaallada COVID noo kala qaybinayaan?


 Waxaan ku noolnahay adduun qof walba fikrad ka haysto, kaas oo isla markiiba lala wadaagi karo malaayiin qof oo ku kala nool daafaha dunida iyaga oo adeegsanaya warbaahinta bulshada.  Tani waxay noqon kartaa wax wanaagsan marka la soo saarayo xog dhab ah: Waxaan aragnay sida ay muhiimka u tahay in la wadaago sheekooyinka shaqsiyeed kuwa ku nool meelaha colaaddu ka jirto si dadku u yeeshaan aragti gudaha ah sida ay tahay dhulka.  Dhawaanahan, tani waxay iftiimisay iftiin muhiim ah oo ku saabsan xaaladda haweenka Afghanistan.  Si kastaba ha noqotee, isla waqtigaas, warbaahinta bulshada waxaa loo adeegsan karaa in lagu faafiyo sheekooyin ay ku jiraan khaladaad iyo marka la eego tallaallada COVID-19, macluumaad khaldan.


 Tallaaladu weligood ma noqon mawduuc kala qaybiya sida ay maanta yihiin.


 Inay ahaadaan dawooyin muhiim ah, tallaaladu waxay badbaadiyeen nolosha malaayiin qof oo adduunka ku nool tan iyo markii la aasaasay waxayna mas'uul ka ahaayeen ciribtirka cudurrada sida furuqa iyo hoos u dhaca weyn ee dhacdooyinka dabaysha.


 Teknolojiyadda cusub ee mRNA ee loo adeegsado qaar ka mid ah tallaallada COVID-19 ayaa hadda la baarayaa iyadoo la rajaynayo inay gacan ka geysan karto soo afjaridda cudurrada kale sida duumada.  Tallaallada Pfizer iyo Moderna waxaa loo kala saaraa tallaallada mRNA, waxay ka kooban yihiin gabal walxo hidde ah oo xambaarsan tilmaamo ku saabsan sida loo sameeyo borotiin u eg “borotiinka lafdhabarta” ee dusha sare ee coronavirus.  Unugyada leh farriinta mRNA ayaa sameeya “borotiinno dheellitiran” waxayna ku muujiyaan dusha sare, hababka difaacayagu waxay u aqoonsadaan kuwan shisheeye waxayna diyaariyaan jawaab difaac muddo gaaban iyo mid dheer.  Marka ay gudbiso tilmaamaheeda, unugyadeenu waxay burburiyaan mRNA maalmo gudahood waxayna joogsataa jiritaankeeda.


 Had iyo jeer waxaa jiray dad laga tiro badan yahay oo ka soo horjeeday tallaallada laakiin tallaallada COVID-19 waxay umuuqdaan inay ku dhiirriyeen dadkan inay ka guuraan darafyada bulshada una gudbaan aaladaha caadiga ah iyo meeshii markii hore lagu jeesjeesay mowqifkooda tallaallada, waxay  ayaa hadda loo sacbinayaa oo codadkoodana ay sii kordhiyeen xitaa dad horay ugu farxay qaadashada tallaallada.  Dabcan, waxaa jira kuwa rumeysan in masiibada oo dhan ay tahay been abuur isla markaana qeyb ka ah qorshayaal aad u xun oo dib loogu dejinayo amarka adduunka oo si uun loo xakameeyo dadka oo dhan.


 Tani dabcan waxay ka cadhaysiisay kuwii ay dhibaatadu soo gaadhay markii ugu horreysay ee coronavirus, shaqaalaha daryeelka caafimaadka oo si hagar la’aan ah ugu hawlanaa daryeelka bukaanka iyo saynisyahannada oo sii kordhiyay dadaalladoodii ahaa inay la yimaadaan daaweyn iyo dawooyin suurtagal ah.


 Wadamo badan ayaa arkay banaanbaxyo dadweyne oo looga soo horjeedo qufulka iyo tallaabooyinka fogeynta bulshada, iyo sidoo kale isu soo baxyo looga soo horjeedo adeegsiga tallaalada.  Qaarkood xitaa waxay arkeen xarumo daryeel caafimaad oo bukaannada COVID lagu daweynayo ama meesha tallaallada laga maamulo, la kharribay iyo qaar ka mid ah xaaladaha ugu xun, xirfadlayaasha daryeelka caafimaadka oo la xumeeyo oo loo hanjabo.



 Laakiin sidee baan ku gaarnay heerkan?


 Marxaladihii hore ee masiibada, dadku waxay u muuqdeen inay isu yimaadeen.  Waxaa jiray dareen midnimo oo ka dhan ah fayras aan la arki karin kaas oo dhammaanteen noo keenay khatar lagu kalsoonaan karo.  Dadku waxay taageereen shaqaalaha daryeelka caafimaadka waddammada qaarkood xitaa waxay arkeen “sacab” abaabulan oo loogu talagalay kuwa naftooda halis gelinaya inay ka shaqeeyaan jiidda hore.  Markii kuwa nugul la weydiistay inay gaashaan ka dhigtaan oo ay guryahooda joogaan, bulshooyinku waxay isugu yimaadeen inay diyaariyaan oo ay keenaan baakadaha cuntada si aysan cunno la’aan u noqon inta ay nabdoon yihiin.  Dadku waxay umuuqdeen inay fahmeen baahida loo qabo qufulka iyo fogeynta bulshada maadaama xafiisyadii la xiray shaqaalahana laga codsaday inay guryahooda joogaan.  Laakiin markii waqtigu sii socday, kooxo kala duwan oo dad ah ayaa lahaa waayo -aragnimo kala duwan oo masiibada ah.  Guud ahaan, dadka waaweyni waxay ku dhaceen saddex xero:


 1. Kuwa sida tooska ah u taabtay xanuunka uu keenay COVID, oo ay ku jiraan kuwa ka shaqeeya safka hore.


 2. Kuwa ay saamaysay oo kaliya cawaaqibka dhaqaale ee masiibada.


 3. Kuwa dareemaya in aanay si weyn u saamayn masiibada - dad iska dhago tiray talada ama u noolaa hab xaddidaaduhu saamayn kuma yeelan.


 Kala qaybsanaantani waxay sababtay isku dhac.  Kuwa dhaqaale ahaan tabaalaysan ma dheelitiri karaan baahida loo qabo qufullo ka dhan ah burburka maaliyadeed ee baaxadda leh ee ay sababeen xannibaadyadan, iyo kuwa la kulmay argagaxa nolosha dhabta ah ee safka hore kama fikiri karaan waddo kale oo lagu joojiyo daadka  bukaanka buka ee ku jira isbitaallada.  Carruurtu waxay sidoo kale la kulmeen dhibaato ah markii xirnaashaha dugsigu ay saameyn xun ku yeelatay waxbarashadii oo aysan mar dambe fursad u helin is -dhexgalka bulshada oo ay ku tiirsan yihiin horumarka, tanina waxay buux dhaafiyeen oo walaac geliyeen waalidiin badan.


 Faafida ayaa sidoo kale dadka u kala qaybisay iyada oo loo eegayo khadadka dhaqan -dhaqaale iyo midabka.  Waxay caddaatay goor hore in kuwa ku noolaa aagagga dhaqan -dhaqaale ee saboolka ah ay u badan tahay inay ka bukoodaan fayraska.  Maalgashi la'aan joogto ah oo ku habsatay bulshooyinkan ayaa ku qasabtay inay ku noolaadaan guryo ciriiri ah.  Marka lagu daro halista hore u sii korortay ee xaaladaha caafimaad ee kale saboolnimada awgeed, tani waxay gelisay halis sare oo ah inay u dhintaan fayraska.


 Waxay la mid ahayd kuwa ka soo jeeda beelaha laga tirada badan yahay.  Iyaguna waxay u badan tahay inay ku noolaadaan xaafadaha saboolka ah, ka shaqeeyaan shaqooyin aysan ka qaban karin guriga iyo qaar kaloo badan ayaa lahaa xaalado caafimaad oo horay u jiray taasoo kordhisay halista inay si daran ugu xanuunsan karaan fayraska.


 Markii waqtigu sii socday, burburka dhaqaale ayaa sii qoto dheeraaday, oo kuwa noloshoodu halis ku jirtay, fikradda ah in la ilaaliyo dadka nugul kharashkooda ayaa bilaabay inay xirtaan dhuuban.  Niyad-wanaagga loo fidiyey shaqaalaha safka hore ayaa sidoo kale bilaabay inuu libdho, iyadoo dadku ka dhawaajiyeen sida ay uga soo horjeedaan sida shaqaalaha daryeelka caafimaadka loogu ammaano fagaarayaasha dadweynaha;  waxay bilaabeen inay u arkaan inay astaan ​​u tahay qufulka iyo xannibaadaha.


 Kadibna waxaa yimid tallaaladii.


 Markii hore, soo dhaweyntu waxay ahayd mid togan.  Waxaan ugu dambayntii haysannay aalad suurtogal u noqon karta in lagu dhawaaqo bilowga dhammaadka masiibada.  Dadku waxay ahaayeen rajo.  Laakiin anti-vaxxers-ka ayaa durbadiiba ku booday khadka tooska ah waxayna bilaabeen inay faafiyaan macluumaad qaldan iyaga oo isku dayaya inay ka hortagaan dadaalka tallaalka.


 Ma aysan caawin in farriintii hore ee ku saabsan tallaallada aysan caddeyn, in kasta oo markii dambe la beddelay markii ay soo baxeen caddaymo badan, oo ay ku jiraan macluumaad ku saabsan ammaankooda inta ay uurka leeyihiin iyo haddii la siin karo dumarka isku dayaya inay uur qaadaan.  Hadda way caddahay in dheelitirka, ay ammaan u tahay haweenka uurka leh inay qaataan tallaallada intii ay halis ugu jiri lahaayeen inay qaadaan COVID iyo sidoo kale in tallaalladu aysan wax saamayn ah ku yeelan bacriminta.  Iyadoo ay taasi jirto, ayaa waxaa jira warar khaldan oo ku saabsan tallaalada sababa madhalaysnimada.


 Dadka ka soo horjeeda tallaallada ayaa si gaar ah u hadal-hayey, oo ka-hortagayaasha vaxxers-ka ayaa arkay taageeradooda iyo tiradooda oo koraysa.  Tani waxay u muuqataa inay ka sii dartay markii dawladuhu bilaabeen inay tallaalaan kooxaha da'da yar.  Isu soo bax dhowaan ka dhacay London ayaa lagu arkay dad ka soo horjeeda tallaalka carruurta ku duqeynaya xirfadlayaasha daryeelka caafimaadka aflagaado neo-Nazi oo u sheegaya in la daldalayo sida dhakhaatiirta iyo kalkaaliyayaasha tijaabooyinka Nuremberg.  Tani waxay dhibaato weyn ku abuurtay xirfadlayaasha daryeelka caafimaadka kuwaas oo naftooda qatar gelinaya iyagoo daryeelaya kuwa kale oo dhan inta uu jiro cudurka.


 Waa inaynaan iska indha tirin qaybta ay warbaahintu ka ciyaartay dhiirigelinta kala qaybsanaantan oo dhan.  Kanaalada wararka hadda waxay u muuqdaan inay ku tiirsan yihiin maqaallada internetka ee clickbait iyo doodaha telefishinka ee kululeeya si ay u soo jiitaan daawadayaasha. Tani waxay la micno tahay codad aad u badan oo la isku khilaafsan yahay ayaa la siiyay aaladaha warbaahinta waaweyn, telefishanka iyo daabacaaddaba, sababta fudud ee ay uga faa'iidaystaan  shirkadaha wararka.  Waxaa laga yaabaa inay u labistaan ​​sidii iyagoo soo bandhigaya “labada dhinac ee doodda”, laakiin marka hal dhinac uusan ku salaysnayn caddayn oo uu ku tiirsan yahay oo keliya aragtida shaqsi aan u qalmin, waxay u adeegayaan oo keliya inay faafiyaan macluumaad khaldan oo dheeraad ah.  Doodahan kulul iyo qaybaha fikradaha ayaa ku beeray abuurka shakiga dad badan maskaxdooda markay timaado tallaalada, taas oo horseedi karta dhimashada qaar ka mid ah kuwa qaatay COVID kadib markay doorteen inaan la tallaalin  internetka ama telefishanka.


 Shaki kuma jiro in masiibada ay noo kala qaybisay siyaabo ka badan hal.  Waxay qaadan doontaa waqti si ay u bogsato waxayna u baahan doontaa hoggaamin ka timaadda madaxda.  Waxaa jira shaqsiyaad, ururo waaweyn iyo xitaa wadammo dhan oo u istaaga inay ka faa'iideystaan ​​iyagoo sii qoto dheer kala qaybsanaantan.  Inay guulaysan doonaan iyo in kale ayaa weli la arki doonaa, laakiin dhakhtarkan ayaa dareensan inay jiraan wax badan oo laga faa'iidaysan karo isu -imaanshaha intii la sii kala fogeyn lahaa.


 Warka Wanaagsan: COVID dheer oo ku jira carruurta aan ku badnayn sidii markii hore la moodayay


 Koox cilmi -baarayaal ah oo uu hoggaaminayo University College London ayaa soo gabagabeeyay in halista Long COVID ee carruurta ay aad uga yar tahay sidii hore looga baqi jiray.  Waxay sahamiyeen in ka badan 50,000 oo carruur ah oo da'doodu u dhaxayso 11 ilaa 17 kuwaas oo laga helay cudurka coronavirus gudaha England intii u dhaxaysay Sebtember 2020 iyo Maarso 2021. Marka loo eego natiijooyinkooda, inta u dhaxaysa 2 boqolkiiba iyo 14 boqolkiiba carruurtaas ayaa wali leh astaamo 15 toddobaad kadib markii caabuqii hore,  laakiin in yar baa leh calaamado sii socda oo u baahnaa inay raadsadaan caawimaad caafimaad ama inay waqti weyn ka qaataan dugsiga.


  [Muaz Kory/Al Jazeera]


 Daraasado horudhac ah oo lagu sameeyay Rome, oo lagu wareystay 129 carruur ah oo da'doodu u dhaxayso lix ilaa 16 jir laga bilaabo Maarso illaa Noofambar 2020, ayaa soo sheegay in in ka badan saddex meelood meel ay lahaayeen hal ama laba astaamood oo raagaya afar bilood kadib.  Markaa natiijooyinkan ugu dambeeyay, in kasta oo ay wali walwalsan yihiin, waxay waalidiinta u xaqiijin doonaan in haddii ilmahoodu uu qaadi lahaa fayraska, ay jirto khatar ka yar sidii markii hore loo malaynayay inay ku sii socdaan Long COVID.


 Laakiin halista Long COVID, in kasta oo ay ka yar tahay, weli way jirtaa oo qorayaasha daraasaddu waxay ka walaacsan yihiin inay tilmaamaan in tirooyinku aysan wali ahayn kuwo fudud oo cudurka loo baahan yahay in si dhab ah loogu qaado carruurta.


 Waxay ku caddahay daraasaddan in carruurtu aysan "ka badbaadin" saamaynta fayraskan, sheeko ay dad badani sii wadaan, laakiin waa war soo dhawayn ah inay u nugul yihiin Long COVID sidii markii hore la moodayay.


 Qalliinka Dhakhtarka: Sida masiibadu u saamaynayso caafimaadka maskaxda ee bukaankayga


 Caafimaadka maskaxdu wuxuu ahaa walaac joogto ah inta uu cudurku dillaacay.  Markii hore, waxaan arkayay bukaanno aad uga walwalsanaa qaadista fayraska oo ay bilaabeen inay muujiyaan astaamaha welwelka iyo niyadda la beddelay.  Waxa kale oo aan arkay astaamaha ka sii daraya kuwa la nool xanuunka qallafsan (OCD) maaddaama farriinta joogtada ah ee agagaarka nadaafadda iyo meelaha nadiifintu ay saamayn xun ku yeelato caafimaadkooda maskaxeed oo qaar badan oo ka mid ahi ay tahay inay raadsadaan daryeel caafimaad.


 Dhawaanahan, waxaan arkaa saamaynta muddada-dheer ee masiibada ku yeelatay caafimaadka maskaxda bukaankayga.  Qaarkood waxay waayeen eheladoodii waxayna hadda la il daran yihiin astaamaha niyad -jabka oo dhaafsiisan kuwii laga filayay falcelinta murugada.  Waxaa jira dhallinyaro walaac ka qaba fikirka ah inay dib ugu laabtaan iskuulka iyo jaamacadda.  Waxaa jira dad ay soo wajahday dhibaato maaliyadeed oo ka dhalatay qufullo badan oo caafimaadkooda maskaxeed xumaaday.  Way adkaan kartaa dhageysiga dhammaan sheekooyinkan shaqsiyeed ee dhibaatada maalintii oo dhan, laakiin si kasta oo ay igu adag tahay, aad bay ugu adag tahay iyaga.


 Dhibaatooyinka caafimaadka dhimirka ayaa ku dhici kara mid kasta oo naga mid ah mar kasta oo nolosheena ah.  Waa muhiim in la garto astaamaha oo gargaar la raadsado.  Waxaa jira calaamado badan oo welwel iyo niyad -jab leh, jir ahaan iyo maskax ahaanba, laakiin kuwa ugu badan waa:


 · Si joogto ah u dareemo murugo ama niyad jab


 · Dareen rajo la'aan ama ilmo


 · Inaadan lahayn wax dhiirigelin ah ama xiiso u leh waxyaabihii aad ku raaxaysan jirtay


 · Inaad nolosha ka hesho raaxo la'aan


 · Si joogto ah u joogga ama aad dareento cabsi


 Dadka qaarkood, welwelkooda ama niyad -jabka ayaa laga yaabaa inay aad u xumaadaan oo ay ku fekeraan inay naftooda waxyeelleeyaan.


 Astaamaha jirka waxaa ka mid noqon kara daal, wadna garaac, dawakh iyo neefsasho la'aan.


 Calaamadaha aad doonto ha lahaadee, waxaa muhiim ah in aad qof kala hadasho iyaga, gaar ahaan xirfadle caafimaad.  Waxaa jira ikhtiyaarro daaweyn oo badan oo khubarada ayaa kula shaqayn doona si ay go'aan uga gaaraan waxa adiga kuu fiican.  Tani waxay noqon kartaa qaab hadal -ku -hadal, ka -qoris bulsheed - tusaale jimicsiga iyo dabeecadda marka la qoro, ama daawo, ama waxay noqon kartaa isku -darka waxyaabahaas.  Waxaa muhiim ah in aad ka fikirto caafimaadka maskaxda si la mid ah sida aad uga fikirto caafimaadka jirka: Si dhab ah u qaado oo maalin walba samee waxyaabo si aad maskaxdaada u noqoto mid caafimaad qabta.  Qaadashada jimicsiga maalinlaha ah, waqti ku qaadista meelaha cagaaran iyo ka hadalka sida aad dareemeyso ayaa dhammaantood la caddeeyey inay caawinayaan caafimaadka maskaxda oo liita.  Ha hoos u dhigin calaamadahaaga - waa muhiim oo xirfadlayaasha daryeelka caafimaadku si dhab ah ayay kuu qaadan doonaan haddii aad u furnaato.


 Waxaan bukaan ku waayey xaalado caafimaad maskaxeed waxaanan si xamaasad leh ugu doodaa kuwa la il daran caafimaadka maskaxda oo liita.  Fadlan ha ku xanuunsan aamusnaanta.


 Su'aasha Akhristaha: Tallaaladu ma caawiyaan ka hortagga COVID -dheer?


 Jawaab: Haa.


 Daraasad ay samaysay Kings College London ayaa muujisay in si buuxda loo tallaalo ay boqolkiiba 50 hoos u dhigayso calaamadaha


 COVID dheer ayaa la aqoonsadaa marka calaamaduhu sii jiraan afar toddobaad ama ka badan kadib caabuqa hore ee COVID.  Daraasaddu waxay eegtay ku dhawaad ​​hal milyan oo qof oo si buuxda loo tallaalay 592 -kii oo kaliya ayaa laga helay cudurka COVID.  592 -kan, kaliya 31, oo ah 5 boqolkiiba kooxda, ayaa soo sheegay astaamaha afar toddobaad ama ka badan caabuqa kadib.  Kooxda aan la tallaalin, tiradaasi waxay ahayd 11 boqolkiiba.  Tani waa sabab kale oo loo qaato tallaalka marka la siiyo.



XIGASHO: AL JAZEERA



W/Q: Dr Amir Khan


WAXAA TURJUMAY: Abdikadir M. Abdullahi 



Wacyigelin ku saabsan Isnidhaamis (Scabies):

  Wacyigelin ku saabsan Isnidhaamis (Scabies): Isnidhaamisku (Scabies) waa mid kamid ah cudurrada faafa ee ku dhaca maqaarka kaas oo ay sa...