Waa maxay sababta fitamiin B12 uu muhiim ugu yahay jirka?

 Waa maxay sababta fitamiin B12 uu muhiim ugu yahay jirka?

 

Fitamin B12 waa mid ka mid ah nafaqooyinka ugu muhiimsan ee jirkaaga. Looma baahna oo kaliya in loo sameeyo unugyada dhiigga cas iyo DNA, laakiin sidoo kale waxay door weyn ka ciyaartaa horumarinta maskaxda iyo unugyada dareemayaasha.

 Marka la eego in nafaqadan aan si dabiici ah loogu samayn jidhka oo ay tahay in laga helo cuntooyin gaar ah, qaar badan oo aan isticmaalin fiitamiinkan in ku filan, waxa laga yaabaa inay la il-daran yihiin heerka fitamiin B12 oo hooseeya. Taas oo ah in faa'iidooyinka nafaqadan muhiimka ah aan la ogaan karin ilaa heerarku hoos u dhacaan oo ay bilaabaan dhibaatooyin caafimaad.

 Sidee bay yaraanta fitamiin B12 inoo saamaysaa?

 Sida laga soo xigtay Clinic Cleveland, "Fitamin B12 yaraanta waxay dhacdaa marka jidhkaagu aanu helin wax ku filan ama uusan ka nuugin fitamiin B12 ku filan cuntada aad cunayso oo u baahan yahay inuu si fican u shaqeeyo."

 Taasi waxay tahay, waxay kuu horseedi kartaa dhibaatooyin jireed, neerfayaasha iyo maskaxda haddii aan lagu daweyn waqtiga.

 Sida laga soo xigtay jidhka caafimaadka(Healthy body), yaraanta fitamiin B12 iyo dhiig-yaraantu waa dhibaato caadi ah oo dhacda marka jidhku aanu haysanin unugyada dhiigga cas ee caafimaad qaba oo ku filan sababtoo ah fitamiin B12 yaraanta.

 Kuwa da'doodu tahay 60 sano ama ka weyn waxay aad ugu dhow yihiin inay yeeshaan yaraanta fitamiin B12 marka loo eego dadka kale ee da'da.

 Calaamadaha 'laga yaabo inaysan dib u laaban', xitaa marka lagu daro kabitaanka.(Vitamin B12 la siyo)

 Dib u eegis, oo lagu daabacay joornaalka AMA Journal of Ethics, ayaa lagu ogaaday in saameynta qaarkood ee yaraanta fitamiin B12 ' laga yaabo inay dib u noqdaan.'

 Cilmi-baarayaasha daraasadda ayaa yiri, "Ciladaha neerfaha iyo maskaxda ee la xidhiidha yaraanta fitamiin B12 lagama yaabo inay dib u noqdaan, inkastoo kaabis habboon tahay."

 Calaamadaha qaarkood waxaa ka mid ah:

 - Niyad-jab

 - xanaaq

 - Shaqada garashada oo yaraata (oo ay ku jiraan dhibaatooyinka xusuusta)

 -Wallida

 Xiriirka ka dhexeeya yaraanta fitamiin B12 iyo cudurka Alzheimers

 Daraasado dhowr ah ayaa isku dayay in ay caddeeyaan in heerarka hooseeya ee fitamiin B12 ay keeni karaan cillado garaadka, taasoo keenta waallida iyo cudur gaar ah sida Alzheimers.

 Cudurka Alzheimers waa cudur horusocod ah oo aan laga bogsan karin oo ku bilaabma xasuus-xumo fudud, wuxuuna saameeyaa shaqada maskaxda ee qofka iyo awoodda fikirka.

 Dib-u-eegis lagu sameeyay 43 daraasadood ayaa lagu ogaaday in heerarka fitamiin B12 ee bukaannada qaba cudurka Alzheimers lagu kala saaray "kala duwanaanshaha hoose ee caadiga ah."

 Si kastaba ha ahaatee, waxa ay sidoo kale xustay, "daaweynta fitamiin B12 ma wanaajiso garashada bukaanada iyada oo aan lahayn yaraanta hore u jirta".

 Calaamadaha ugu caansan ee la xidhiidha heerarka hooseeya ee fitamiin B12

 Adeegga Caafimaadka Qaranka ee UK (NHS) ayaa sheegaya in yaraanta fitamiin B12 ay si tartiib tartiib ah u kobci karto, laakiin way ka sii dari kartaa haddii aan waqtigeeda lagu daweyn. Calaamadaha qaarkood waxaa ka mid ah:

 -  Daal badan

 -Neef la'aan

 - Madax xanuun iyo dawakh

 - Maqaar cirro leh

 -Wadna garaaca

 - Arrimaha dheefshiidka oo xumaada

 - Ku adkaanshaha xoogga saarista

 Sidee Baaris loo sameya?

 Marka laga reebo aqoonsiga calaamadaha, waxa kale oo aad samayn kartaa baaritaan dhiig si loo xaqiijiyo ogaanshahaaga.

 Sida laga soo xigtay WebMD, "Waxaad heli kartaa wakhti kasta, uma baahnid inaad cunto la'aan (soon) ahaato ka hor intaadan samayn baaritaanka."

 "Heerka caadiga ah ee fiitamiin B12 ee dhiigaaga guud ahaan waa inta u dhaxaysa 190 iyo 950 picograms per milliliter (pg/mL) ah. Ka hooseeya 200 pg / mL waa mid hooseeya. waxaana loo baahan yahay baaritaanno dheeraad ah,” ayuu yiri jirka caafimaadku.

Ku dar cuntooyinka qani ku ah B12 cuntadaada

 Cuntooyinka sida hilibka lo'da, digaaga, kalluunka (tuna iyo haddock), cuntooyinka badda sida shellfish iyo carsaanyo, waxyaabaha caanaha laga sameeyo sida caanaha, farmaajo iyo caano fadhi, oo ay la socdaan ukunta ayaa ka mid ah ilaha ugu wanaagsan ee fitamiin B12.

 U fiirso kabka kaliya haddii dhakhtarkaagu kugula taliyo inaad qaadato.

 Sidee bay u caawisaa kaabista

 Haddii aadan ka helin fitamiin B12 kugu filan cuntadaada iyo cuntooyinka aad cunayso, kabitaanku waa beddelka ugu fican ee la heli karo.

 Waxay kaa caawin kartaa horumarinta caafimaadka guud waxayna gacan ka geysan kartaa maaraynta xaaladaha caafimaadka qaarkood.

 Iyadoo dadka intooda badan aysan u baahnayn dheellitirka fiitamiinada, daraasaduhu waxay muujinayaan isticmaalka dheeriga ah ee cuntada ayaa ka sarreeya dumarka marka loo eego ragga. Dadka waaweyn, faafitaanku wuu kordhay da'da.

 Faytamiin B12 ee xad-dhaafka ah ayaa sidoo kale sababi kara waxyeelo caafimaad.

 In kasta oo ay muhiim tahay in la helo xaddi ku filan oo fitamiin B12 ah oo jirka ah, waxaa aad muhiim u ah in la ogaado qaadashada fitamiin B12. Naftaada haka badin heerarka B12 ee xad dhaafka ah, sababtoo ah waxay keeni kartaa dillaaca finan iyo rosacea, xaaladaha maqaarka oo u horseedi kara barar xanuun leh oo wejiga ah.

 Yaa halis ugu jira yaraanta fitamiin B12?

 Sida laga soo xigtay Clinic Cleveland, "Qof kastaa wuxuu yeelan karaa yaraanta fitamiin B12 da' kasta."

 Si kastaba ha ahaatee, dadka da'doodu tahay 60 sano ama ka weyn waxay aad ugu dhow yihiin inay yeeshaan yaraanta fitamiin B12 marka loo eego kooxaha kale ee da'da.

 Taasi waxay tahay, inaad haysato cunto caafimaad leh, oo hodan ku ah fiitamiinada iyo macdanta ayaa muhiim ah. Haddii aad ka mid tahay dadkaan khtarta ugu jira, waxa ku caawin kara inaad isticmaasho kaabista talada dhakhtarkaaga.

Fadlan aqri, wax ka dheh, haddii aad kartidna faafi oo la wadaag asxbtaada si ay ugu faaideystaan. 

Wixii faalo ahna hoos noogu reeb.

MAHADSANID 🌹

💥SUBAX WANAAGSAN 💥

■W/Q: Abdikadir M. Abdullahi 

  Arday dhigta Jaamacadda Mogadishu, Kulliyadda Daaweynta iyo Qalliinka.

𝗠𝗮𝘅𝗮𝗮 𝗦𝗮𝗯𝗮𝗯𝗮 𝗰𝗶𝗹𝗹𝗮𝗱𝗮 𝗖𝗮𝗿𝗮𝗯 𝗱𝗶𝗹 𝗱𝗶𝗹𝗮𝗮𝗰𝗮?

 𝗠𝗮𝘅𝗮𝗮 𝗦𝗮𝗯𝗮𝗯𝗮 𝗰𝗶𝗹𝗹𝗮𝗱𝗮 𝗖𝗮𝗿𝗮𝗯 𝗱𝗶𝗹 𝗱𝗶𝗹𝗮𝗮𝗰𝗮?

Isbadallada ku dhaco carabka waxay qofka ku keeni kartaa welwel hadii uusan fikir buuxa ka haysan waxa ay tahay.

Carabka wuxuu ka mid yahay meelaha jirka ugu muhiimsan ee ay dhakhaatiirtu warbixin ka raadiyaan hadii uu qofka uu xanuunsan yahay maadaama cudurro badan ay carabka astaamo gooni ah oo lagu garto u yeelaan.

sidaas awgeed waxa ugu badan ee dadka ka sheegtaan waa cillada carab dildillaaca ma cara jeexjeexa ama waxa dhakhaatiirta qaar u yaqaanaa "carab qooreedka = Scrotal tongue oo macnahiisu laga wado in carabka uu u ekaado sidii qooraha oo kale.

Dildillaaca carabka da' kasta way ku dhici kartaa laakiin waxay ku badan tahay ragga khaas ahaan wixii xilliga qaangaarka ka dambeeyo.

■𝗦𝗶𝗱𝗲𝗲 𝗹𝗮𝗴𝘂 𝗸𝗮𝗹𝗮 𝘀𝗮𝗮𝗿𝗶 𝘅𝗮𝗮𝗹𝗮𝗱𝗮 𝗱𝗮𝗯𝗶𝗶𝗰𝗶𝗴𝗮 𝗮𝗵 𝗶𝘆𝗼 𝗺𝗶𝗱𝗮 𝗖𝘂𝗱𝘂𝗿𝗸𝗮 𝘂𝘂 𝗸𝗲𝗲𝗻𝗼?

Dildillaaca carabka badanaa wax dhib ah ma keeno ee si dabiici ah ayuu ku imaan karaa khaas ahaan hadduu qofka dhaxal u leeyahay, dildillaaca heerka uu gaarsiisan yahay iyo carabka dhinaca uu kaga yaallo iyo haddii ay nabro ama barar la socdaan ama afka uu la buko ayey dhakhaatiirtu ku kala gartaan kan dabiiciga ah iyo midka cudurka uu keeno.

Sidaas awgeed haddii dildilaaca uu la socdo, hambab ama lur, biijo, ama xanuun ama dhaawac ka muuqdo camanka afka gudahiisa waa in aad dhakhtar la xiriirtaa.

Badanaa dildillaca carabka waxaa la arkaa markii la waynaado oo caruurta kuma badna, waxaana badanaa ogaado dhakhtarka ilkaha oo loogu tago check-up oo dadka badanaa kuma baraarugaan.

■𝗠𝗮𝗷𝗶𝗿𝗮𝗮𝗻 𝘅𝗮𝗮𝗹𝗮𝗱𝗼 𝗸𝗮𝗹𝗲 𝗼𝗼 𝗹𝗮𝗴𝘂 𝗾𝗮𝗹𝗱𝗼?

Waxaa kaloo jira xaalad kale oo cilladaan badanaa lagu khaldo taasoo aan jeexjeex carabku ka muuqan, laakiin uu fiiqfiiqan yaha ama hoolan yahay, taasi waxaa loo yaqaanaa "Geogrpahic tongue", waa sidii khariidada oo kale, labada cillad mararka qaar way isla socon karaan, way kala socon karaan.

■𝗠𝗮𝘅𝗮𝗮 𝘀𝗮𝗯𝗮𝗯 𝘂 𝗮𝗵 𝗰𝗶𝗹𝗹𝗮𝗱𝗮𝗻?

Cilladda carabka fiiqfiiqan waxa keeno safiican looma oga, laakiin waxyaabo ay xiriir la leedahay ayaa jira sida:

1- Cudurka gaaska iyo laab jeexa, 

2- Fitamiin yarida khaas ahaan nooca "B-ga", hadduu dhakhtarkaagu u maleeyo in fitamiinadaasi ay kugu yaryihin wuxuu kuu qori doonaa fitamiin B complex oo ka kooban dhowrka fitamiin ee lagu daaweeyo dildillaaca carabka, ama cuntooyinka laga helo fitimiinka.

3- Xasaasiyadda afka, waxaa la arkaa markuu qofka cuno waxyaabo uu Allargy ku yahay, markaas carabka ayaa fiiqfiiqmo, xanuun ayaan la dareemaa markii wax dhanaan ama kulul la cuno, laakiin midka jeexjeexan wax xanuun ah lama dareemo.

4- Nadaafad xumada afka iyo caabuqa ilkaha.

■𝗦𝗶𝗱𝗲𝗲 𝗹𝗼𝗼 𝗱𝗮𝘄𝗲𝗲𝘆𝗮𝗮 𝗱𝗶𝗹𝗱𝗶𝗹𝗮𝗮𝗰𝗮 𝗖𝗮𝗿𝗮𝗯𝗸𝗮?

Faraha ka qaad hadduusan dhib kugu haynin, waxaa dhici karto inuu sidaas dabiici ku yahay ama aad ka bogsan doontid adigoo daawo qaadanin.

Ku dadaal nadaafadda ilkaha oo carabkane joogto u nadiifi khaas ahaan hadduu dildillaac leeyahay si aysan cunnada u galin

Iska yaree cunnada kulul iyo kuwa dhanaanka siyaadada ah haddii uu carabkaagu u adkaysan karin

Ku dadaal cabidda ama cunista geedka nacnaaca "Spearmint", waxaa la ogaaday inuu dildillaaca carabka iyo xanuunkaba uu yareeyo.

Wixii intaa ka badan fadlan la xiriir dhakhtar talo kaa siiyo cilladaan.

𝗹𝗶𝗸𝗲&𝘀𝗵𝗮𝗿𝗲 lawadaag walaalaha kale

Abdikadir M. Abdullahi